1- Nhà ở để phục vụ tái định cư là gì?
Theo khoản 6 Điều 3 Luật Nhà ở 2023 và khoản 6 Điều 3 Luật Nhà ở 2014 (vẫn còn hiệu lực đối với các dự án đã được phê duyệt theo Luật 2014), nhà ở để phục vụ tái định cư được định nghĩa là:
“Nhà ở để bố trí cho đối tượng thuộc trường hợp được tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở, giải tỏa nhà ở theo quy định của pháp luật.”
Nói một cách đơn giản, nhà ở tái định cư là nhà ở được Nhà nước hoặc chủ đầu tư dự án bố trí cho các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất ở hợp pháp và phải di chuyển chỗ ở.
2- Các trường hợp được bố trí nhà ở tái định cư
Theo Điều 35 Nghị định 95/2024/NĐ-CP, các trường hợp được hỗ trợ nhà ở tái định cư bao gồm:
Trường hợp 1: Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có nhà ở hợp pháp thuộc diện bị giải tỏa khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng theo quy hoạch đã được duyệt.
Trường hợp 2: Hộ gia đình, cá nhân bị Nhà nước thu hồi đất ở gắn liền với nhà ở và phải di chuyển chỗ ở nhưng không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở theo pháp luật về đất đai và không có chỗ ở nào khác.
Trường hợp 3: Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân là chủ sở hữu nhà chung cư thuộc diện phải phá dỡ để cải tạo, xây dựng lại được bố trí nhà ở tái định cư tạm thời theo pháp luật về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.
Trường hợp 4: Hộ gia đình, cá nhân đang thuê nhà ở thuộc tài sản công thuộc diện bị Nhà nước thu hồi (trừ trường hợp bị thu hồi do chiếm dụng nhà ở) và thuộc diện đang sử dụng nhà ở theo quy định tại Điều 62 Nghị định 95/2024/NĐ-CP, cụ thể là:
- Đang sử dụng nhà ở do được Nhà nước bố trí sử dụng trước ngày 19/01/2007.
- Đang sử dụng nhà ở do nhận chuyển quyền thuê nhà ở, bao gồm cả trường hợp nhận chuyển nhượng quyền thuê nhà ở sau ngày 19/01/2007.
3- Yêu cầu đối với nhà ở tái định cư
Theo Điều 53 Luật Nhà ở 2023, yêu cầu đối với nhà ở tái định cư như sau:
- Yêu cầu về thiết kế, tiêu chuẩn và quy chuẩn: Nhà ở tái định cư phải đáp ứng các yêu cầu về thiết kế, tiêu chuẩn và quy chuẩn xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng.
- Yêu cầu đối với dự án xây dựng nhà ở tái định cư (Điều 33 Luật Nhà ở 2023):
- Phù hợp với kế hoạch phát triển nhà ở cấp tỉnh, chủ trương đầu tư và quy hoạch đã được phê duyệt.
- Phân chia dự án thành phần và tiến độ đầu tư phải được xác định rõ trong các tài liệu dự án.
- Tên dự án và các khu vực phải được ghi bằng tiếng Việt; nếu có tên tiếng nước ngoài, cần ghi bằng tiếng Việt trước.
- Chủ đầu tư phải thực hiện đầy đủ nội dung dự án đã được phê duyệt và điều chỉnh chủ trương đầu tư nếu cần.
- Nghiệm thu và bàn giao công trình phải tuân theo các quy định về chất lượng, an toàn, phòng cháy chữa cháy và bảo vệ môi trường, đồng thời đáp ứng yêu cầu ứng phó với biến đổi khí hậu.
- Dự án áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng và công trình xanh phải tuân theo các tiêu chuẩn kỹ thuật quy định.
- Đáp ứng các điều kiện khác tùy loại dự án.
4- Nguyên tắc phát triển nhà ở để phục vụ tái định cư
Theo Điều 35 Luật Nhà ở 2014, nguyên tắc phát triển nhà ở để phục vụ tái định cư như sau:
Đối với các đô thị loại đặc biệt, loại 1 và loại 2, Nhà nước chuẩn bị quỹ nhà ở (thương mại hoặc xã hội) để bố trí tái định cư trước khi thu hồi đất và giải tỏa nhà ở.
Đối với các khu vực khác, nếu có nhà ở thương mại hoặc xã hội được xây dựng theo dự án thì Nhà nước sử dụng nhà ở này để bố trí tái định cư; nếu không có thì Nhà nước đầu tư xây dựng nhà ở tái định cư trước khi thu hồi đất và giải tỏa nhà ở.
Trường hợp thu hồi đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại mà người bị giải tỏa có nhu cầu tái định cư tại chỗ thì chủ đầu tư dự án phải ưu tiên bố trí nhà ở thương mại ngay trong dự án đó.
Trường hợp thu hồi đất để thực hiện dự án hạ tầng khu công nghiệp, chủ đầu tư dự án phải xây dựng nhà ở tái định cư trong cùng khu vực được quy hoạch xây dựng nhà ở cho người lao động hoặc bố trí nhà ở tại nơi khác cho người được tái định cư.
Trường hợp phải đầu tư xây dựng nhà ở tái định cư thì phải thực hiện theo dự án; đối với khu vực nông thôn, dự án phải bao gồm cả việc bố trí quỹ đất để phục vụ sản xuất cho người thuộc diện được tái định cư.
Nhà ở tái định cư phải có đầy đủ hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội theo quy hoạch chi tiết xây dựng và hồ sơ thiết kế được phê duyệt.
5- Đất xây dựng nhà ở tái định cư
Việc bố trí đất xây dựng nhà ở tái định cư phải tuân thủ các nguyên tắc quy định tại Điều 35 Luật Nhà ở 2014 và pháp luật về đất đai. Diện tích đất được xác định cụ thể trong quy hoạch xây dựng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Trên đây là bài viết của Luật Việt Anh 24h về Một số quy định về Nhà ở tái định cư 2025. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hay cần tư vấn các vấn đề liên quan đến hôn nhân và gia đình hãy liên hệ ngay với Luật Việt Anh 24h để được hỗ trợ!
